Phật và Thánh là hai con đường tâm linh với những điểm tương đồng và khác biệt. Mỗi con đường đều mang đến những giá trị và ý nghĩa riêng, luôn thu hút những con người có niềm tin và những quan điểm sống khác nhau. Việc lựa chọn con đường nào là tùy thuộc vào niềm tin và sự lựa chọn cá nhân của mỗi người. Bài biết dưới đây Phật Giáo 60s sẽ giúp các bạn hiểu thêm về Phật và Thánh khác nhau như thế nào?
Đôi nét tìm hiểu về Phật giáo
Thái tử Tất Đạt Đa hay còn gọi là Shidartha, sinh vào năm 624 TCN trong dòng họ Thích Ca (Sakyà), là con của vua Tịnh Phạn Vương Đầu Đà Na (Sudhodana) và hoàng hậu Ma Da (Maya) của nước Ca Tỳ La Vệ (Kapilavasu), ở vùng Trung Ấn Độ. Mặc dù sinh ra trong hoàng tộc, nhưng Thái tử đã nhận thức được sự đau khổ và vô thường của cuộc sống.
Ông quyết tâm tìm kiếm con đường giải thoát cho mọi người khỏi khổ đau và chuỗi luân hồi. Sau khi tiếp xúc với nhiều phương pháp tu hành khác nhau mà không tìm được sự giải thoát, Thái tử ngồi thiền dưới gốc cây Bồ Đề và thề rằng “Dù thân xác tan tác, ta sẽ không rời khỏi chỗ này cho đến khi đạt được sự giác ngộ”. Sau 49 ngày thiền định, Thái tử đã đạt được sự giác ngộ cao nhất và trở thành Phật Thích Ca Mâu Ni, vào ngày 08 tháng 12 khi ông 31 tuổi.
Tư tưởng chủ đạo của đạo Phật là khuyến khích con người hướng tới hành động thiện, có kiến thức để xây dựng một cuộc sống đầy đủ và hạnh phúc trong hiện tại. Đạo Phật không thừa nhận sự hiện diện của một đấng tối cao chi phối cuộc sống con người, không phân phát phúc lành hoặc trừng phạt ai thay vào đó mỗi người phải chịu trách nhiệm theo luật Nhân – Quả, với hành động thiện được đền đáp bằng phước lành và hành động ác sẽ phải gánh chịu hậu quả.
Đạo Phật cũng được biểu hiện như một tôn giáo tiến bộ, không phân biệt đẳng cấp. Ngoài ra, đạo Phật còn khích lệ tinh thần đoàn kết và không phân biệt đối xử giữa các người tu hành và tín đồ. Quan điểm của đạo Phật là “Tứ chúng đồng tu” có nghĩa là các Tăng, Ni, Phật tử nam và Phật tử nữ đều có thể tu hành và nếu ai có lòng quyết tâm, họ đều có thể đạt được thành tựu như Đức Phật.
Khác với một số tôn giáo lớn trên thế giới, đạo Phật không thúc đẩy hệ thống tổ chức thế giới và hệ thống giáo quyền. Lý do cho điều này là vì Đức Phật nhận thức rõ sự ham muốn quyền lực của con người, do đó ông không ủng hộ việc giao quyền lực quản lý cho bất kỳ ai, mà chỉ hướng dẫn đệ tử tuân theo giáo lý và giáo luật để duy trì và phát triển theo hệ thống sơn môn.
Một đặc điểm đáng chú ý của đạo Phật là tính hòa bình, hợp tác. Trải qua hơn 25 thế kỷ tồn tại và phát triển, đạo Phật đã lan rộng vào hơn 100 quốc gia trên thế giới trên mọi châu lục, nhưng luôn duy trì tinh thần hòa bình, không bao giờ liên quan đến chiến tranh xâm lược hoặc cuộc xung đột tôn giáo. Tính đến năm 2008, Phật giáo đã thu hút khoảng 350 triệu tín đồ trên toàn cầu. Con số này còn tiếp tục gia tăng khi hàng trăm triệu người khác trên thế giới cũng chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi văn hóa và đạo đức của Phật giáo.
Có bao nhiêu truyền thống Phật giáo?
Theo như hiểu biết về Phật giáo, thì ngày nay có ba truyền thống Phật giáo chính trên thế giới:
Phật giáo Nam truyền (Nam tông): Phật giáo Nam truyền hay còn gọi là Nam tông bắt nguồn từ Nam Ấn Độ. Từ đây, nó được truyền bá đến Sri Lanka và sau đó tiếp tục lan rộng sang các quốc gia Đông Nam Á qua đường biển. Biểu hiện lớn nhất của truyền thống này là Thượng tọa bộ với bộ kinh Pali được coi là bảo tồn gần nhất với triết lý nguyên thủy của Phật giáo.
Phật giáo Bắc truyền (Bắc tông): Đây là truyền thống Phật giáo được chuyển từ Bắc Ấn đến Trung Á, theo Con đường tơ lụa lan rộng đến Trung Quốc sau đó lan sang Nhật Bản, Triều Tiên và Việt Nam. Truyền thống này chủ yếu theo tư tưởng Đại thừa, được biết đến với cái tên Phật giáo Đại thừa với bộ kinh điển Sankrit – Hán ngữ đồ sộ và phong phú.
Phật giáo Mật truyền (Mật tông): Phật giáo Mật tông cũng du nhập vào các khu vực khác thông qua Con đường tơ lụa, bắt đầu từ Trung Á. Sau đó nó lan rộng sang các quốc gia như Tây Tạng, Mông Cổ, Nepal và Bhutan. Được ảnh hưởng bởi tư tưởng Chân ngôn, phong cách tiêu biểu là hệ phái Kim cương thừa sử dụng hệ kinh điển bằng ngôn ngữ Tạng là chính.
Vậy Đức Phật có thật hay không?
Đức Phật, một nhân vật lịch sử có thực và được biết đến với tên là Tất-Đạt-Đa Cồ-Đàm (625 – 545 TCN). Theo Phật giáo Nam tông, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã dành 45 năm để truyền bá giáo lý giác ngộ cho chúng sinh khắp miền Bắc Ấn Độ. Trong khi đó, Phật giáo Bắc tông lại cho rằng thời gian hoằng pháp của Ngài là 49 năm. Tuy nhiên, theo quan điểm cơ bản của Phật giáo, Phật là một con người đã giác ngộ có nghĩa là ông đã hiểu biết đúng đắn về bản thân và thế giới nên đã giải thoát.
Mọi người đều có khả năng trở thành Phật nếu họ sử dụng trí tuệ của mình để nhận thức đúng đắn về bản thân và thế giới, từ đó giải thoát bản thân khỏi sự khổ đau. Khi vượt qua sự mù mịt, con người giác ngộ và trở thành Phật, được giải thoát. Phật giáo không chấp nhận chủ nghĩa duy vật hay duy tâm cũng như không chú trọng vào các quan điểm chủ quan khác.
Trong Phật giáo thờ ai?
Phật giáo tôn thờ ai? Phật giáo thường thờ Phật trong các chùa, trong khi tín ngưỡng truyền thống của Việt Nam thường thờ thần trong miếu và thờ Mẫu trong phủ. Trong số các vị thần được thờ nhiều nhất là Tứ pháp: Mây-Mưa-Sấm-Chớp. Tuy nhiên, những vị thần này được “Phật giáo hóa”. Các tượng thần này thường được gọi là tượng Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi và Pháp Điện và thực tế chúng được điêu khắc theo tiêu chuẩn của một pho tượng Phật.
Hệ thống thờ phụ này được thể hiện rõ nét qua kiến trúc “tiền Phật, hậu Thần” hoặc “tiền Phật, hậu Mẫu”. Người Việt thường thờ các vị thần, thánh, Mẫu, cũng như các anh hùng dân tộc và đa số các chùa còn đặt cả bia hậu và bát nhang cho các linh hồn đã khuất.
Phật và Thánh khác nhau như thế nào?
Quan Thánh, các vị Thần Linh và Bồ-Tát là những vị thần linh được tôn thờ trong nhiều tín ngưỡng khác nhau. Họ được xem như biểu tượng của sự ban vui cứu khổ, mang đến sự che chở cứu giúp cho con người khi gặp hoạn nạn, tai ương hay những nỗi oan ức, uất ức. Những vị này thường được con người cầu nguyện để được giải thoát khỏi những khổ đau và phiền muộn trong cuộc sống.
Phật, trái lại là biểu tượng cho trí tuệ, hướng đến sự giác ngộ và giải thoát cho con người khỏi những ảo tưởng và khổ đau. Phật không ban cho con người những điều họ mong muốn một cách trực tiếp, mà thay vào đó Ngài chỉ đường cho họ tự mình nhận thức được bản chất của sự thật và tự giải thoát khỏi những ràng buộc của bản ngã.
Lời kết
Con đường tâm linh phụ thuộc vào niềm tin, quan điểm và trải nghiệm cá nhân của mỗi người. Qua bài viết với những thông tin hữu ích về Phật và Thánh khác nhau như thế nào mà Phật Giáo 60s vừa chia sẻ mong rằng bạn sẽ tìm được triết lý dành cho mình và nhớ theo dõi Phật Giáo 60s để biết thêm những bài viết hay về Phật giáo nhé.
